نگاهی به ابداع عکاسی از مجرمان | دایرةالمعارف مجرمان

عاطفه همایونی | شهرآرانیوز؛ اواخر قرن نوزدهم، به‌دلیل فعالیت‌های آلفونس برتیلون، افسر پلیس فرانسوی (۱۸۵۳-۱۹۱۴)، عکاسی از مجرمان همانند عکاسی‌های استاندارد در حوزه مردم‌شناسی، مورد استفاده قرار گرفت. آلفونس برتیلون، پسر لوئیس آدولف برتیلون، انسان‌سنج مشهور (از شاخه‌های انسان‌شناسی جسمانی) بود که با اندازه‌گیری بخش‌های مختلف بدن انسان، به توصیف ویژگی‌های آن‌ها می‌پرداخت. برتیلون پسر در راستای فعالیت‌های پدرش یک سیستم جدید برای توصیف مجرمان طراحی کرد. علاقه اصلی او، توانایی تشخیص تکرار جرائم و درواقع شناسایی مجرمان سابقه‌دار بود. ابداع برتیلون همان چیزی است که امروزه به‌عنوان «عکس بازداشت» (mugshot) شناخته می‌شود.

 

 

 

در سال ۱۸۸۸ برتیلون به‌دلیل استفاده از آنتروپومتری (انسان‌سنجی) به‌عنوان نخستین سیستم علمی شناسایی مجرمان، به سمت رئیس «بخش شناسایی پلیس» منصوب شد. بر اساس این سیستم که به افتخار مبدعش، «برتیلوناژ» نام گرفت، اندازه‌های ۱۱ بخش مختلف از سر و بدن، همراه با چندین عکس از زوایای مختلف و جزئیات فیزیکی دیگری مانند رنگ چشم و مو روی یک برگه ثبت می‌شد. ثبت این جزئیات، مجموعه‌ای منحصربه‌فرد، طبقه‌بندی‌شده و مهم‌تر از همه، قابل‌ارزیابی از نظر تکرار جرائم کیفری را پدید می‌آورد. آلفونس برتیلون معتقد بود که پلیس می‌تواند از این ویژگی‌ها برای شناسایی مجرمان استفاده کند. سیستم اندازه‌گیری برتیلون شامل اندازه‌های قد ایستاده، قد نشسته (طول تنه و سر)، فاصله نوک انگشتان تا بازوها، سر، گوش راست، پای چپ، انگشت‌ها و ساعد بود. علاوه بر این، ویژگی‌های شخصی متمایز مانند رنگ چشم، جای زخم و هر تغییر خاص دیگری مورد توجه قرار می‌گرفت.

 

 

 

برای ثبت تصویر مجرم روی هر برگه، وضعیت نوری، زمان عکاسی، فاصله از سوژه، ژست و مقیاس کوچک‌کردن عکس و نمای عمودی پرتره اهمیت داشت. این سیستم مبتنی بر ارزیابی‌های علمی بود، اما معایبی هم داشت. به‌عنوان مثال، این سیستم که بیشتر برای مردانی طراحی شده بود که به بلوغ کامل جسمی رسیده‌اند، ممکن بود برای کودکان یا زنان کاربردی نداشته باشد.

 

با این حال، این سیستم به‌مراتب قابل‌اعتمادتر از شاهدان عینی بود و به افزایش تعداد مجرمان بازداشتی منجر شد و پس از آن ادارات پلیس خارج از فرانسه مانند پلیس نیویورک (۱۸۸۸)، آرژانتین (۱۸۹۱) و شیکاگو (۱۸۹۴) از آن استقبال کردند. پس از قرن نوزدهم، سیستم مطمئن‌تر داکتیلوسکوپی (شناسایی با اثر انگشت) جایگزین سیستم برتیلوناژ شد، اما عکاسی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزار پلیس برای ثبت چهره مجرمان و شواهد جرم باقی ماند.